Joost Keurentjes (foto UvA, Jeroen Oerlemans)Dr. Joost Keurentjes (1968) is met ingang van 1 februari 2013 benoemd tot bijzonder hoogleraar Toegepaste Kwantitatieve Genetica aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn wetenschappelijk onderzoek en onderwijs aan de UvA wordt voor een periode van vijf jaar mede gefinancierd door de Provincie Noord-Holland en Seed Valley, het samenwerkingsverband van Noord-Hollandse zaadbedrijven. De plantenveredelingsector is één van de twee echte kennisclusters in Nederland, met zeer innovatieve internationale top-10 bedrijven die gemiddeld 16% van hun omzet herinvesteren in research & development.

(foto: UvA, Jeroen Oerlemans)
 

Gedeputeerde Jaap Bond heeft zich vanaf de oprichting van Seed Valley in 2008 sterk gemaakt voor het instellen van de bijzondere leerstoel. ‘De zaadsector in Noord-Holland biedt hoogwaardige werkgelegenheid aan ruim 4.000 mensen. Door de snelle technologische ontwikkelingen is hier grote vraag naar hoog opgeleide young professionals. Mede daarom draagt de provincie bij aan de bijzondere leerstoel toegepaste kwantitatieve genetica. Door te investeren in kennisontwikkeling vergroten we de economische slagkracht van de sector en de regio.’, aldus Bond.

Moderne plantenveredeling is het werk van multidisciplinaire teams van bio-wetenschappers; het vakgebied vergt kennis van genetica, plantenfysiologie, biochemie, moleculaire biologie en bio-informatica. Binnen het programma Green Life Sciences Amsterdam is de nieuwe leerstoel gericht op het opleiden van een nieuwe generatie onderzoekers die zich niet alleen richten op de wetenschap maar ook bekend zijn met de specifieke doelstellingen vanuit de groene sector.

De bijzondere leerstoel is ondergebracht bij het Swammerdam Institute voor Life Sciences, onderdeel van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica. De nieuw benoemde hoogleraar heeft voor een dag in de week een werkplek binnen de leerstoelgroep Plantenfysiologie en gaat – in samenhang met het bestaande biologiecurriculum aan de UvA – onderwijs ontwikkelen voor biologiestudenten in de bachelor- en masterfase.

Het wetenschapsgebied van de kwantitatieve genetica onderzoekt de oorzaken en gevolgen van variatie in het genetisch materiaal van populaties. Onderzoek hiernaar is van groot belang voor zaadveredelingsbedrijven. De meeste erfelijke eigenschappen waarop door zaadbedrijven wordt geselecteerd bij de veredeling van commerciële gewassen, zijn complex. Dat wil zeggen dat zo’n eigenschap niet ‘simpel’ overerft via één enkel gen, maar dat de eigenschap door meerdere, verspreid liggende genen worden bepaald. Complexe eigenschappen zijn variabel, zoals bijvoorbeeld de lichaamslengte bij de mens.

Professor Keurentjes onderzoekt de genetische achtergrond van die natuurlijke variatie in complexe planteneigenschappen. Om het verband tussen de genetische achtergrond en het functioneren van planten in kaart te brengen, ontwerpt en gebruikt hij experimentele kruisingspopulaties van modelplanten en commerciële (voedsel)gewassen. Het gaat hierbij met name om onderzoek naar stresstolerantie en resistentie tegen droogte, hitte en kou.

Keurentjes bekleedt zijn functie als bijzonder hoogleraar naast zijn baan als universitair docent aan Wageningen UR, de universiteit waaraan hij sinds 2002 is verbonden. Eerder was hij onder meer onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en de Dienst Landbouwkundig Onderzoek (DLO). Van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) ontving Keurentjes een Veni- en Horizon-subsidie. Hij heeft een groot aantal publicaties op zijn naam staan in toonaangevende wetenschappelijke tijdschriften als Nature Genetics, Plant Cell, PNAS en Plant Physiology. Ook is Keurentjes referent voor tijdschriften als Nature Genetics, PNAS en Plant Journal.